Loading...
 

Facje metamorficzne

Najważniejsze klasyfikacje metamorfizmu opierają się na pojęciu facji metamorficznej [1], [2], [3], [4], [5].
Facja metamorficzna oznacza pewien zakres ciśnienia i temperatury, w których trwałe są określone zespoły mineralne.

Facje metamorfizmu.
Rysunek 1: Facje metamorfizmu.


Najczęściej wyróżniamy następujące facje ( Rys. 1 ), [3], [4]:

  • Facja zeolitowa obejmuje najniższy zakres ciśnienia (2-4 kbar) i temperatury ( \( {200}{^o} \) C do \( {300}{^o} \) C). Charakterystycznymi minerałami dla tej facji są zeolity i kwarc.
  • Facja zieleńcowa reprezentuje niski zakres ciśnienia (kilka kbar) i temperatury ( \( {300}{^o} \) C do \( {500}{^o} \) C). Charakteryzuje ją obecność chlorytów i paragenez epidotu, albitu i kwarcu. Pospolite są także: muskowit, minerały serpentynu, kalcyt i dolomit.
  • Facja amfibolitowa reprezentuje pośrednie wartości temperatury ( \( {400}{^o} \) C do \( {700}{^o} \) C) i ciśnienia (5-8 kbar). Charakterystyczne są dla niej minerały z grupy amfiboli. W niższych temperaturach występują także albit i epidot, a w wyższych: staurolit, diopsyd, dysten i sillimanit.
  • Facja granulitowa obejmuje wysokie ciśnienia (6-12 kbar) i temperatury ( \( {700}{^o} \) C do \( {800}{^o} \) C). Charakterystyczne minerały dla tej facji to: pirokseny wysokotemperaturowe, kordieryt, plagioklazy, kwarc i granaty.
  • Facja eklogitowa występuje w środowisku najwyższych temperatur i ciśnień, w których trwałe są tylko nieliczne ciemne minerały z grupy piroksenów, granatów i kwarc. Tworzą inkluzje w intruzjach ultramorficznych i kominach kimberlitowych pochodzących z płaszcza górnego.
  • Facja hornfelsowa charakterystyczna dla metamorfizmu kontaktowego w warunkach wysokiej temperatury ( \( {700}{^o} \) C do \( {800}{^o} \) C) i niskiego ciśnienia(1-3 kbar). Minerały wskaźnikowe to pirokseny, plagioklazy, kwarc i andaluzyt.
  • Facja glaukofanowa (łupków niebieskich) związana jest ze środowiskiem metamorfizmu dyslokacyjnego, tzn. wysokiego ciśnienia (kilkanaście kbar) i stosunkowo umiarkowanej temperatury ( \( {200}{^o} \) C do \( {500}{^o} \) C). Charakterystyczne minerały, to alkaliczne amfibole (glaukofan, krossyt) oraz parageneza jadeit - kwarc. Występuje również epidot i rutyl.

Bibliografia

1. A. Bolewski, W. Parachoniak: Petrografia, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1974.
2. S. Chernicoff, R. Venkatakrishnan: Geology, Worth Publishers, New York 1995.
3. A. Manecki, M. Muszyński: Przewodnik do petrografii, AGH Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne, Kraków 2008.
4. S. Marshak: Earth: Portrait of a Planet, WW Norton & Company, New York, London 2008.
5. D. H. Carlson, C. C. Plummer, L. Hammersley: Physical Geology: Earth Revealed, McGraw-Hill, New York 2011.

Ostatnio zmieniona Piątek 01 z Lipiec, 2022 12:09:26 UTC Autor: Tadeusz Słomka
Zaloguj się/Zarejestruj w OPEN AGH e-podręczniki
Czy masz już hasło?

Hasło powinno mieć przynajmniej 8 znaków, litery i cyfry oraz co najmniej jeden znak specjalny.

Przypominanie hasła

Wprowadź swój adres e-mail, abyśmy mogli przesłać Ci informację o nowym haśle.
Dziękujemy za rejestrację!
Na wskazany w rejestracji adres został wysłany e-mail z linkiem aktywacyjnym.
Wprowadzone hasło/login są błędne.